Στο τελευταίο χρονικό
διάστημα, διάφοροι κύκλοι ανακινούν με ένταση το ζήτημα του μαθήματος των
Θρησκευτικών επιδιώκοντας να επωφεληθούν από τις πολιτικές εξελίξεις και να
επιβάλουν μονομερώς τις απόψεις τους. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, είδαμε
δυστυχώς για μία ακόμη φορά να χρησιμοποιούνται αήθεις πρακτικές και αθέμιτα
μέσα, μεταξύ των οποίων συκοφαντικά, εκβιαστικά ή υβριστικά δημοσιεύματα,
συστηματική παραπληροφόρηση, καθώς και απόπειρες μικροπολιτικής εργαλειοποίησης
του ζητήματος. Κάθε καλοπροαίρετος αναγνώστης, με μια πρόχειρη αναζήτηση στο
διαδίκτυο, μπορεί να διακριβώσει το εύρος του προβλήματος, από την πληθώρα των
ανώνυμων και επώνυμων λιβελλογραφημάτων έως και τις ανοίκειες επιθέσεις σε
άτομα και θεσμούς. Σε αρκετές περιπτώσεις στόχος των επιθέσεων ήταν ο
Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «Καιρός» ή μεμονωμένα μέλη του, με όπλα την
παραπληροφόρηση και τη συκοφάντηση.
Με αφορμή τα παραπάνω
και εν όψει της νέας σχολικής χρονιάς, ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος
«Καιρός» οφείλει να επαναλάβει προς κάθε κατεύθυνση τις βασικές θέσεις του για
την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης και συνάμα να αποδοκιμάσει κάθε
αθέμιτη δράση και ανεύθυνη συμπεριφορά, η οποία ενδέχεται να θέσει σε σοβαρό
κίνδυνο το μέλλον του μαθήματος.
Από την ίδρυση του
«Καιρού» μέχρι σήμερα, η στάση μας σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στο μάθημα
των Θρησκευτικών υπαγορεύεται αποκλειστικά από θεολογικούς και επιστημονικούς
λόγους. Τα επιστημονικά και εκπαιδευτικά ενδιαφέροντά μας προσδιορίζονται από
τον θεμελιώδη καταστατικό στόχο μας «για την αναβάθμιση του μαθήματος των
Θρησκευτικών». Αγωνιζόμαστε για ένα μάθημα των Θρησκευτικών, το οποίο θα είναι
ευαίσθητο απέναντι στις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες και συνάμα ελκυστικό και
δημιουργικό για τους μαθητές και τις μαθήτριες. Θεωρούμε ότι το διδακτικό
περιεχόμενο του μαθήματος οφείλει να επικεντρώνεται στα μορφωτικά αγαθά της
Ορθόδοξης παράδοσης, ως πίστης, λατρείας και ζωής, και ταυτόχρονα να
προσεγγίζει κριτικά και αναστοχαστικά τη συνθετότητα και πολυπλοκότητα του
θρησκευτικού φαινομένου στην εποχή μας. Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο,
πιστεύουμε σε μια ανοικτή παιδαγωγική διαδικασία, η οποία θα αξιοποιεί σύγχρονα
εργαλεία, μεθόδους και υλικά, μέσω της οποίας οι μαθητές θα μαθαίνουν και θα αναπτύσσουν
τη θρησκευτική συνείδησή τους με απόλυτη ελευθερία.
Την ταυτότητα και τους
σκοπούς του «Καιρού» ορίζουν με σαφήνεια τα καταστατικά κείμενά μας. Σεβόμαστε
κάθε διαφορετική άποψη, αλλά δεν πρόκειται να απεμπολήσουμε τις θέσεις μας για
την προάσπιση και την προαγωγή του μαθήματος. Στο πλαίσιο αυτό, αποδοκιμάζουμε
τη λογική της πόλωσης και της «παιγνιοποίησης» του ζητήματος, όταν το
διακύβευμα είναι τόσο κρίσιμο. Άλλωστε, δεν είμαστε εμείς αυτοί που όλα αυτά τα
χρόνια, της πολύπρόσωπης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, έριχναν νερό στον
μύλο των πάσης φύσεως λαϊκιστών, θρησκοκάπηλων και πατριδοκάπηλων. Αρνηθήκαμε
να εμπλακούμε στη μικροπολιτική και στα πλοκάμια του πάσης φύσεως κομματισμού.
Δεν σύραμε εμείς στα δικαστήρια άλλες επιστημονικές ενώσεις, ούτε στραφήκαμε
εναντίον συναδέλφων θεολόγων επειδή τυχαίνει να έχουν διαφορετική άποψη από τη
δική μας. Δεν επιδιώξαμε να επηρεάσουμε τους εκκλησιαστικούς θεσμούς. Δεν
διεκδικήσαμε αποκλειστικότητα στο όραμα αναβάθμισης του μαθήματος ούτε
επιδιώξαμε τον αποκλεισμό των όποιων τρίτων. Δεν επιλέξαμε εμείς την άγονη
αντιπαράθεση και κριτική, αρνούμενοι πεισματικά τη συμβολή στον διεξαγόμενο
διάλογο για τα Θρησκευτικά. Δεν διακινδυνεύσαμε εμείς το μέλλον του μαθήματος,
βαδίζοντας σε αβέβαιες ατραπούς στα διοικητικά και ακυρωτικά δικαστήρια. Δεν
είμαστε εμείς αυτοί που οχυρώθηκαν πίσω από νομικές κατασκευές και
επιχειρήματα, εκμεταλλευόμενοι κενά και αδυναμίες του ισχύοντος νομικού
πλαισίου και παραθεωρώντας τη σύγχρονη παιδαγωγική και θεολογική συζήτηση. Δεν διχάσαμε,
τέλος, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές, χρησιμοποιώντας
αντιπαιδαγωγικές τακτικές.
Απεναντίας, με
υπευθυνότητα και σεβασμό στη θέση και στον διακριτό ρόλο εκάστου, συμμετείχαμε
σε όλες τις εκδηλώσεις διαλόγου στις οποίες κληθήκαμε, είτε από την Εκκλησία
είτε από το Υπουργείο Παιδείας, όπου και καταθέσαμε τις απόψεις μας. Ασκήσαμε
υπεύθυνη κριτική στην εκάστοτε κυβερνητική πολιτική για το μάθημα των
Θρησκευτικών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα με δημιουργικές προτάσεις. Μέλη του
«Καιρού», ύστερα από κρίση και αξιολόγηση, συμμετείχαν και συμμετέχουν,
εργαζόμενοι σκληρά, με μεράκι και φιλότιμο, στις συγγραφικές ομάδες, στις
επιτροπές εμπειρογνωμόνων, στις επιστημονικές επιτροπές και στις στελεχιακές
θέσεις που αφορούν στη λειτουργία του μαθήματος, ανεξάρτητα από τις συνεχείς
πολιτικές μεταβολές. Στηρίξαμε πολλαπλά, μέσα από τις επιμορφωτικές και τις
λοιπές δράσεις μας, όλους τους εκπαιδευτικούς χωρίς διάκριση, στον δύσκολο
αγώνα τους κατά την εφαρμογή του νέου Προγράμματος Σπουδών (ΠΣ) των
Θρησκευτικών. Στα τελευταία χρόνια έχουμε οργανώσει βιωματικά σεμινάρια -
εργαστήρια για συγκεκριμένα σενάρια μαθήματος και μεμονωμένα αλλά και στα
ετήσια συνέδριά μας, στα οποία συμμετέχουν δεκάδες εκπαιδευτικοί θεολόγοι κάθε
χρόνο.
Σχετικά με το ζήτημα
του νέου ΠΣ, ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «Καιρός» έχει καταθέσει
επανειλημμένα τις απόψεις του. Χωρίς να ταυτιζόμαστε με το πρόγραμμα αυτό, θεωρούμε
ότι πρόκειται για μια παιδαγωγική πρόταση, η οποία, παρά τις όποιες αδυναμίες
της, θεμελιώνεται στη σύγχρονη διδακτική θεωρία και πράξη και κινείται προς την
ορθή παιδαγωγική κατεύθυνση, ανταποκρινόμενη στην ιστορία, τις ανάγκες και τα
αιτήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Για την ολοκλήρωση της προσπάθειας
αυτής, είναι αναγκαία η εκπόνηση των μόνιμων Φακέλων υλικού του μαθήματος, ενώ
για την επιτυχία του εγχειρήματος χρειάζεται σοβαρή επιμορφωτική υποστήριξη και
ενίσχυση των εκπαιδευτικών, για την οποία από την πλευρά μας αόκνως εργαζόμαστε.
Μολονότι τα πρώτα δείγματα από την εφαρμογή του νέου ΠΣ είναι ενθαρρυντικά,
ασφαλώς, τα τελικά αποτελέσματα θα κριθούν στην εκπαιδευτική πράξη και μέσα από
επιστημονικές διαδικασίες.
Οι αναμενόμενες
αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) θα έχουν καθοριστική σημασία ως
προς τη συνέχιση ή μη της εφαρμογής του νέου ΠΣ. Ο «Καιρός» δεν αμέλησε να
καταθέσει τις απόψεις του ενώπιον του ΣτΕ κατά την εκδίκαση αυτού του τόσο
κρίσιμου θέματος. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να εκφράσουμε την εύλογη απορία μας
πώς γίνεται αυτοί που προσέφυγαν στο ΣτΕ οι ίδιοι να ισχυρίζονται σήμερα ότι
είναι άνευ σημασίας η αναμονή της έκδοσης των σχετικών αποφάσεων. Οι
παιδαγωγικές ιδέες και θέσεις δεν μπορούν και δεν πρέπει να κρίνονται στα
δικαστήρια. Η ιστορία της εκπαίδευσης θα αποτελέσει τον έσχατο κριτή της
υπόθεσης, καθόσον η παιδαγωγικο-διδακτική βιβλιογραφία και πρακτική έχει τον
δικό της τρόπο και ρυθμό εξέλιξης. Παρ’ όλα αυτά, από τη στιγμή που οι
προσφυγόντες στο ΣτΕ είχαν διαφορετική γνώμη, το σώφρον είναι η αναμονή της
όποιας απόφασης, με νηφαλιότητα και με εμπιστοσύνη στην κρίση της Δικαιοσύνης.
Σε κάθε περίπτωση, ο «Καιρός» είναι αντίθετος με τη λογική του «μπάχαλου», που
ορισμένοι επιδίωξαν συστηματικά να επιβάλουν στη λειτουργία του μαθήματος τα
τελευταία χρόνια, μην υπολογίζοντας τις τυχόν επιπτώσεις στο παιδαγωγικό
συμφέρον των παιδιών και του μαθήματος.
Θεωρούμε ότι η στάση
μας, ήδη, δικαιώνεται στον θεολογικό και στον εκπαιδευτικό χώρο, καθόσον μέλη
μας είναι εκατοντάδες μάχιμοι εκπαιδευτικοί σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Είμαστε δάσκαλοι του μαθήματος των Θρησκευτικών και σκαπανείς της Ορθόδοξης
Θεολογίας, με αγάπη για το μάθημά μας και με αυθεντική έγνοια για τα παιδιά που
το παρακολουθούν. Δηλώνουμε εμφατικά ότι θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για το
μάθημα και για τις αρχές μας, με τον ίδιο τρόπο όπως το πράξαμε μέχρι σήμερα. Θα
είμαστε παρόντες δυναμικά σε κάθε διάλογο που θα διεξαχθεί με επιστημονικούς
όρους, ενώ αδιαφορούμε για τις όποιες παρα-θεολογικές και παρα-εκπαιδευτικές
απόπειρες προσέγγισης του θέματος, ακόμη και όταν ο Σύνδεσμός μας βάλλεται ή
λοιδορείται. Δεν θα υποκύψουμε στις διχαστικές φωνές, τις οποίες ήδη
αποδοκιμάζουν εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές. Είμαστε πάντοτε πρόθυμοι να
συμβάλουμε με γόνιμες προτάσεις, με βάση το όραμά μας για τα Θρησκευτικά. Με
αυτό το πνεύμα, καλούμε τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να εξετάσει με
σοβαρότητα όλες τις παραμέτρους του ακανθώδους αυτού θέματος και να μην
υποκύψει στην επιπολαιότητα και στον εύκολο λαϊκισμό.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
|
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
|
|
Χρήστος Καρακόλης
Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.
|
Γεώργιος Καπετανάκης
Δρ Θεολογίας
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου