Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ» για τη διαδικασία απαλλαγής από τα Θρησκευτικά

 

Με αφορμή την πρόσφατη Υπουργική Απόφαση, με Αριθμ. 61178/ΓΔ4/28-05-2021 (ΦΕΚ Β΄2286), με την οποία ρυθμίζεται η διαδικασία χορήγησης απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ» επισημαίνει τα παρακάτω:

 

1.    Το ΜτΘ σέβεται και υπηρετεί μέσα από το περιεχόμενο και τη διδασκαλία του τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανθρώπινες ελευθερίες. Οι γενικοί σκοποί του ΜτΘ θεμελιώνονται στην απαραβίαστηθρησκευτική ελευθερία των μαθητών και των μαθητριών, καθώς επίσης στον σεβασμό της θρησκευτικής ετερότητας και κάθε διαφορετικής άποψης ή στάσης. Στην κρίσιμη εποχή που διανύουμε, το ΜτΘ εργάζεται ουσιαστικά για την προαγωγή του διαλόγου, της αλληλογνωριμίας και της ειρηνικής συνύπαρξης στο σύγχρονο σχολείο.

2.    Το ζήτημα της χορήγησης απαλλαγής από το ΜτΘ είναι σύνθετο και με μακρά ιστορία. Με το θέμα αυτό έχουν ασχοληθεί επανειλημμένα Ανεξάρτητες Αρχές της χώρας,το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Όλες οι πλευρές συμφωνούν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να προβλέπει το δικαίωμα απαλλαγής σε όσους την επιθυμούν για λόγους  θρησκευτικής συνείδησης. Παρ΄ όλα αυτά, η οργάνωση και η διαχείριση της διαδικασίας απαλλαγής συχνά δεν ήταν αποτελεσματικήκατά το παρελθόν, με αποτέλεσμα μόνο κατά την περίοδο 2008-2015 να εκδοθούν διαδοχικά πέντε διαφορετικές εγκύκλιοι.

3.    Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ» έχει εκφράσει επανειλημμένα τις θέσεις του για ένα ΜτΘ το οποίο θα είναι ανοικτό, δημιουργικό, ελκυστικό για τους μαθητές και τις μαθήτριες και τεκμηριωμένο παιδαγωγικά. Ένα μάθημα το οποίο θα στοχεύει στην ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών και των μαθητριών, προάγοντας την κατανόηση της δικής τους ταυτότητας, αλλά και της ετερότητας, στο πλαίσιο ενός σύγχρονου θρησκευτικού γραμματισμού, και το οποίο θα διαλέγεται δημιουργικά με τη διαφορετικότητα. Ταυτόχρονα, ο «ΚΑΙΡΟΣ» είναι προσηλωμένος στο όραμα για ένα σύγχρονο δημοκρατικό σχολείο, το οποίο θα προάγει τη συμπερίληψη και την ενταξιακή εκπαίδευση, χωρίς αποκλεισμούς και διαχωριστικές ομαδοποιήσεις. Σε ένα σχολείοκαι ένα ΜτΘ αυτής της μορφής οι απαλλαγές δεν θα έχουν νόημα. Υπό τις παρούσες συνθήκες, κατανοούμε και σεβόμαστε απολύτως τους νομικούς λόγους που τις επιβάλλουν, καθώς και τις διαφορετικές απόψεις  που υπάρχουν.

4.    Για παιδαγωγικούς, κοινωνικούς και ιστορικούς λόγους, θεωρούμε επιβεβλημένο τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της θρησκευτικής εκπαίδευσης, σύμφωνα και με τη συνταγματική επιταγή για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης μέσω της παιδείας. Το ΜτΘ λειτουργεί με παιδαγωγικούς όρους με βάση το ισχύον εκπαιδευτικό καθεστώς και υπηρετεί τους γενικούς σκοπούς της εκπαίδευσης. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε πρακτική η οποία θα οδηγήσει στην υποβάθμιση του ΜτΘ καιθα δημιουργήσει μείζονα προβλήματα.

5.    Η πρόσφατη ρύθμιση της διαδικασίας απαλλαγής θεωρούμε ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθότι δεν υποσκάπτει τη συνταγματικά αναγνωρισμένη υποχρεωτικότητα του ΜτΘ,εξασφαλίζει επαρκώς το δικαίωμα απαλλαγής σε όσους την δικαιούνται και ορίζειδιεξοδικότερα τις διαδικασίες που απαιτούνται για τηχορήγησή της,συμβάλλοντας στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων. Είναι θετικόότι για πρώτη φορά ορίζεται ο τρόπος διαχείρισης των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων από τις σχολικές μονάδες, μετά από πολλές δυσλειτουργίες που σημειώθηκαν κατά το παρελθόν, καθώς και ότι το ζήτημα των απαλλαγών ρυθμίζεται με Υπουργική Απόφαση και όχι με μια απλή εγκύκλιο. Τα ζητήματα αυτά τα έχουμε θίξει πολλές φορές σε προγενέστερες ανακοινώσεις μας.

6.    Όλοι και όλες οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί γνωρίζουμε ότι το ζήτημα της απαλλαγής από το ΜτΘ ή της συνειδητής παρακολούθησής του,συχνά και από εκείνους που δικαιούνται απαλλαγή, κρίνεται σε μεγάλο βαθμό από το περιεχόμενό του και από τις διδακτικές προσεγγίσεις του μέσα στην τάξη. Με αυτό το πνεύμα, αναμένουμε την ολοκλήρωση της εκπόνησης των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, για τα οποία επιφυλασσόμαστε να τοποθετηθούμε υπεύθυνα όταν θα εκδοθούν. Η αναμενόμενη θέσπιση του πολλαπλού βιβλίου μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της αυτονομίας του εκπαιδευτικού και του μαθητή στη διδακτική διεργασία,φτάνει να μην γίνουν τα διδακτικά βιβλίαβορά αλλότριων συμφερόντων.

7.    Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ», από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, προσεγγίζει με υπευθυνότητα και διάλογο όλα τα θέματα που αφορούν στο ΜτΘ, καταθέτει με επιχειρήματα και δημοκρατικό ήθος τις θέσεις του και διεκδικεί αποφασιστικά την υλοποίηση του εκπαιδευτικού οράματός του. Με αυτό το πνεύμα έχει συμβάλει έμπρακτα και πολύτροπα στην επιστημονική και στην εκπαιδευτική ανάπτυξη του ΜτΘ. Όλα αυτά τα χρόνια, δεν ακολουθήσαμε τη ρητορική των άκρων και της εύκολης  συνθηματολογίας, ακόμη και όταν προκληθήκαμε επώνυμα με ύβρεις και λοιδορίες. Το όραμά μας για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης βασίζεται στα πορίσματα της σύγχρονης θεολογικής και της παιδαγωγικής επιστήμης και όχι σε πρόσκαιρες πολιτικές τάσεις ή σε συντεχνιακά συμφέροντα. Η συνεισφορά του «ΚΑΙΡΟΥ» και των στελεχών του στην προσπάθεια αναβάθμισης της θρησκευτικής εκπαίδευσης είναι πολυετής, στιβαρή και αναγνωρίσιμη. Σε πείσμα των ακραίων φωνών και των συστηματικών επικριτών μας, ουδέποτε υποκύψαμε στον πειρασμό της πρόσκαιρης πολιτικής «ταμπέλας» και της άγονης αντιπαράθεσης. Δεν μπορούμε, όμως, να μην αναφέρουμε ότι αυτοί που προπαγάνδιζαν και επιδίωκαν για πολλά χρόνια την αποχή ακόμη και των Ορθόδοξων μαθητών από τη διδασκαλία του ΜτΘ, διακινώντας σωρό «γνωματεύσεων» και άλλων εντύπων για τον σκοπό αυτό και οι οποίοι ρίσκαραν το μέλλον του ΜτΘ με δικαστικές προσφυγές, ρίχνοντας νερό στον μύλο των υποστηρικτών της κατάργησης ή της συρρίκνωσής του, δεν μπορούν να παριστάνουν, σήμερα, τους κήνσορες του ζητήματος της απαλλαγής από τα Θρησκευτικά.

 

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ		Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Χρήστος Καρακόλης Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.		Γεώργιος Καπετανάκης Δρ Θεολογίας