ΠΕΡΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ (ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ)

Σε ένα άκρως ιδεοληπτικό και γεμάτο ανακρίβειες άρθρο του στην "Εφημερίδα των συντακτών" της 17ης Σεπτεμβρίου 2018 ο συντάκτης κάνει λόγο για "ανοικτή πληγή του μαθήματος των Θρησκευτικών" και άλλα ηχηρά παρόμοια. Στόχος του είναι να εκθειάσει την εύκολη και απροϋπόθετη απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως ίσχυε με την εγκύκλιο Αρβανιτόπουλου. Ως γνωστόν, η εν λόγω εγκύκλιος όριζε ότι ο μαθητής μπορεί να πάρει  απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών με απλή υπεύθυνη δήλωση των κηδεμόνων του "για λόγους θρησκευτικής συνείδησης". Αυτό ουσιαστικά σήμαινε ότι οποιοσδήποτε  θα μπορούσε να ζητήσει απαλλαγή από το μάθημα, δοθέντος του γεγονότος ότι ακόμα και "ορθόδοξοι" αλλά φυγόπονοι μαθητές που θα ήθελαν "ένα μάθημα λιγότερο" θα μπορούσαν να ζητήσουν απαλλαγή με επίκληση λόγων συνείδησης. Φυσικά η συνείδηση δεν τεκμαίρεται αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να  αποτελέσει το άλλοθι για ψευδείς δηλώσεις, φυγοπονία ή  ανάδειξη της ήσσονος προσπάθειας. Αλλά και παιδαγωγικά δεν είναι ορθό να έχει τη δυνατότητα ο μαθητής απροϋπόθετα να πάρει απαλλαγή (βλ. αναλυτικά το μελέτημα του Στ. Γιαγκάζογλου: "Απροϋπόθετες απαλλαγές στα Θρησκευτικά;", 26/9/2015, στην ιστοσελίδα: http://frear.gr/?p=10888).

Όπως είχαμε υποστηρίξει και σε παλιότερη παρέμβαση μας για το θέμα (24/9/2015, βλ. εδώ: https://vardavas.blogspot.com/2015/09/blog-post_24.html ): 

Με την εγκύκλιο Λοβέρδου (12773/Δ2/23-1-2015) αμβλύνεται σε μεγάλο βαθμό, κατά την άποψη μας, το φαινόμενο της καταχρηστικής "επίκλησης δικαιώματος" για απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών.

Χαρακτηριστικά η εγκύκλιος αναφέρει: "[...] η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών παρέχεται νόμιμα, αποκλειστικά και μόνο για την προάσπιση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα και περιγράφεται στους οικείους νόμους και στις αποφάσεις των διεθνών και ελληνικών δικαστηρίων. Επειδή, έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κατάχρησης του δικαιώματος απαλλαγής από τα Θρησκευτικά για λόγους που δεν συνδέονται με την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, εφιστάται η προσοχή στους Διευθυντές των σχολικών μονάδων να ελέγχουν την τεκμηρίωση των προβαλλόμενων λόγων, επισημαίνοντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη σοβαρότητα των σχετικών Υπεύθυνων Δηλώσεων και κατόπιν να προβαίνουν στη χορήγηση νόμιμης απαλλαγής του μαθητή, πάντοτε εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων. [...]".

Κατά συνέπεια το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία δεν καταστρατηγείται, δοθέντος του γεγονότος ότι η εγκύκλιος ρητά προβλέπει ότι στη σχετική Υπεύθυνη Δήλωση:"[...] θα αναφέρεται ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει, εκτός αν το επιθυμεί.[...]"

Η αναφορά του συντάκτη περί απειλητικής δήθεν υπενθύμισης προκαλεί θυμηδία. Προφανώς συμβαίνουν δυο τινά: α. ο συντάκτης δεν έχει δει ή συμπληρώσει ποτέ υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (πράγμα  αδύνατον κατά την άποψη μας), β. ο συντάκτης εν γνώσει του γράφει ανακρίβειες για να ενισχύσει την αρχική του τοποθέτηση. Πάντως οι υπεύθυνες δηλώσεις του ν. 1599/1986 γράφουν όλες στην κορυφή τους τη φράση: "Η ακρίβεια των στοιχείων που υποβάλλονται με αυτή τη δήλωση μπορεί να ελεγχθεί με βάση το αρχείο άλλων υπηρεσιών (άρθρο 8 παρ. 4 Ν. 1599/1986)". Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει ο καθένας με μια απλή έρευνα στο διαδίκτυο.

Αλλά η ματιά του συντάκτη επεκτείνεται και στον απολυτήριο τίτλο. Ερωτάται: Αφ' ης στιγμής ο κηδεμόνας ζητά απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών είναι δυνατόν εν συνεχεία να "απαιτεί" οιονεί να αναγράφεται το θρήσκευμα του στον απολυτήριο τίτλο; Νομίζω γίνεται αντιληπτή η αντινομία. Αν ωστόσο η αιτίαση του συντάκτη αφορά την αναγραφή του θρησκεύματος στον απολυτήριο τίτλο μόλις που χρειάζεται να του υπενθυμίσουμε ότι προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία. Μέχρι να αλλάξει η νομοθεσία (κάτι που διακαώς προφανώς επιθυμεί ο συντάκτης) η εκάστοτε υπηρεσία οφείλει να την ακολουθεί.

Τοσαύτα.

21/9/2018

Γ. Μ. Βαρδαβάς

ΠΗΓΗ: Ιστολόγιο Πέρα από το άτομο